Ισραήλ & Παλαιστίνη. Μια αρχαία διαμάχη
- Δημοσιεύθηκε: 14/07/2014
Ισραήλ και Παλαιστίνη. Δύο λαοί, ένα κομμάτι γης, μια αρχαία διαμάχη.
Οι «αναζωπυρώσεις» συχνές, οι αιματοχυσίες και ο θάνατος αμάχων θλιβερή πραγματικότητα και η αδυναμία εύρεσης μιας διπλωματικής λύσης, μετά από τόσες δεκαετίες, σχεδόν εξοργιστική για την κοινή γνώμη. Ζητήματα όπως η αναγνώριση και η εθνική ασφάλεια του Ισραήλ, το καθεστώς της Ιερουσαλήμ και των κατεχομένων εδαφών, οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες, οι οικισμοί των Ισραηλινών και η κατανομή των φυσικών πόρων παραμένουν ακόμα άλυτα. Τι μέλει γενέσθαι; Ουδείς μπορεί να γνωρίζει. Αυτό που οφείλουμε να μάθουμε όμως, είναι οι ρίζες του προβλήματος, τα γεγονότα δηλαδή τα οποία οδήγησαν την κατάσταση σε αυτό το σημείο. Γιατί η ιστορία μπορεί να γράφεται μεν από τους νικητές, όμως στην περίπτωση της Ισραηλινοπαλαιστινιακής αυτής διένεξης, τα όρια ανάμεσα στον νικητή και τον ηττημένο είναι δυσδιάκριτα.
Η αρχή της διαμάχης
«Για να βρούμε την ρίζα του προβλήματος θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το πέρασμα της περιοχής που είναι σήμερα η Παλαιστίνη υπό την Βρετανική επιρροή. Αυτό συνέβη με ένα σύστημα Διεθνούς Εποπτείας το 1922, το οποίο λέγεται Εντολή. Πρόκειται για εντολές οι οποίες δόθηκαν από την Κοινωνία των Εθνών και έτσι η Παλαιστίνη δόθηκε υπό την εντολή των Βρετανών», λέει ο κ. Σωτήρης Ρούσσος, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών. «Οι Βρετανοί προκειμένου να βρουν συμμάχους εναντίων των Οθωμανών κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου είχαν δώσει υποσχέσεις για κράτος στην περιοχή και προς τους Εβραίους και προς τους Παλαιστίνιους.
Βέβαια, εκείνη την εποχή, οι Παλαιστίνιοι Άραβες στην Παλαιστίνη ήταν πάνω από 85 τοις εκατό του πληθυσμού. Με σταδιακή όμως, εγκατάσταση Εβραίων καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου από το 1922 μέχρι το 1940, η πληθυσμιακή σύνθεση άλλαξε. Αυτό οδήγησε σε μεγάλες συγκρούσεις και μετά ήρθε το Ολοκαύτωμα στην Ευρώπη από τους Ναζί, το οποίο δημιούργησε ακόμα πιο μεγάλες διεθνείς πιέσεις στην Βρετανία για να δημιουργήσει ένα κράτος Εβραίων στην περιοχή της Παλαιστίνης», προσθέτει. Στην απόφαση αυτοί οι Άραβες αντέδρασαν έντονα, καθώς θεώρησαν ότι δεν μπορεί να γίνει ένα τέτοιο κράτος σε μια περιοχή όπου είχαν πλειοψηφία. Έτσι το 1947, τα Ηνωμένα Έθνη και μετά από μεγάλη διπλωματική μάχη, αποφάσισαν ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν δύο κράτη στην Παλαιστίνη: ένα Ισραηλινό και ένα Παλαιστινιακό.
«Οι Άραβες δεν δέχονται αυτή την απόφαση και έχουμε τον πρώτο Αραβοΐσραηλινό πόλεμο το 1948. Το Ισραήλ νικά και αποτέλεσμα είναι να καταλάβει μια σειρά από εδάφη Παλαιστινίων. Από αυτή την πρώτη ‘κατάληψη’ εδαφών, φεύγουν περί το ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι πρόσφυγες, οι οποίοι κατευθύνθηκαν προς την δυτική όχθη του Ιορδάνη, στην Γάζα, στην Συρία και τον Λίβανο», αναφέρει ο κ. Ρούσσος.
Θα ακολουθήσουν άλλοι δύο αραβοϊσραηλινοί πόλεμοι το 1967 και το 1973. Στον πρώτο πόλεμο, γνωστό και ως «Πόλεμο των έξι ημερών», το Ισραήλ θα καταλάβει την δυτική όχθη του Ιορδάνη και ένας μεγάλος πληθυσμός Παλαιστινίων θα βρεθεί υπό κατοχή. «Μετά από διάφορες περιπέτειες και πολέμους, φτάνουμε στο 1987 όταν και γίνεται η πρώτη μεγάλη εξέγερση των Παλαιστινίων, η Ιντιφάντα, η οποία αναγκάζει το Ισραήλ να έρθει σε αδιέξοδο, καθώς κατ’ ουσία χρησιμοποίησε τον στρατό, δημιουργώντας γενική κατακραυγή.
Από την άλλη μεριά, η Παλαιστίνη λόγω του ότι είχε ταχθεί με τη λάθος πλευρά στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου το 1991, αναγκάστηκε να κάνει βήματα συμβιβασμού. Έτσι έγινε η πρώτη συμφωνία ειρήνης, η Συμφωνία του Όσλο», προσθέτει. Η συμφωνία αυτή παραδίδει κάποια εδάφη σε παλαιστινιακή διοίκηση, όμως αφήνει τα τέσσερα βασικά προβλήματα του παλαιστινιακού ζητήματος άλυτα: το εδαφικό, το ζήτημα της Ιερουσαλήμ, το ζήτημα των υδάτων και το ζήτημα των προσφύγων. Η μη διευθέτηση των ζητημάτων αυτών, οδηγεί σε νέες συγκρούσεις και στην δεύτερη μεγάλη εξέγερση, την Ιντιφάντα του 2000, η οποία καταπνίχθηκε από τον ισραηλινό στρατό. Έκτοτε υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ της παλαιστινιακής παραστρατιωτικής οργάνωσης Χαμάς και της πολιτικο-στρατιωτικής οργάνωσης του Γιασέρ Αραφάτ Φατάχ με αποτέλεσμα οι Παλαιστίνιοι να χωριστούν. Η Φατάχ ελέγχει την δυτική όχθη του Ιορδάνη και η Χαμάς την Γάζα. «Τα πράγματα έχουν μείνει εκεί, με το Ισραήλ να συνεχίζει τους εποικισμούς», καταλήγει ο κ. Ρούσσος.
Προσπαθώντας να ερευνήσουμε το θέμα όσο πιο αντικειμενικά και αποστασιοποιημένα γίνεται, απευθυνθήκαμε και στις δύο πλευρές μέσω των πρεσβειών τους και τους ζητήσαμε να μοιραστούν μαζί μας τις θέσεις τους, αλλά και τις λύσεις που προτείνουν για το φλέγον αυτό ζήτημα. Την απάντηση στο «τις πταίει;» την αφήνουμε στην κρίση σας.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
www.in2life.gr